Stanowisko BETI w sprawie projektu aktualizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (aKPEiK)

Szanowny Pan

Miłosz Motyka

Minister

Ministerstwo Energii

Dot. Stanowisko BETI w sprawie projektu aktualizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (aKPEiK)

Szanowny Panie Ministrze,

Bałtycki Instytut Transformacji Energetycznej pragnie przedstawić swoje stanowisko w sprawie projektu aktualizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (aKPEiK).

Ocena generalna zgodności z ideami i celami BETI

BETI podkreśla, że Morze Bałtyckie i region Pomorza to jeden z kluczowych motorów transformacji energetycznej i gospodarczej Polski. Energia z morskich farm wiatrowych (MFW), infrastruktura portowa, sieci przesyłowe – w tym morskie interkonektory – oraz potencjał produkcji zielonego wodoru i paliw syntetycznych mogą stać się fundamentem konkurencyjnej, zielonej, nowoczesnej gospodarki opartej na innowacjach i wysokiej wartości dodanej.

Projekt aKPEiK zawiera liczne elementy zgodne z tą wizją – m.in. zapisy o rozwoju MFW, wdrożeniu NZIA i krajowego łańcucha dostaw, synchronizacji sieci bałtyckich, wsparciu wodoru odnawialnego, transformacji portów morskich czy sektorowym sprzęganiu elektroenergetyki z ciepłownictwem. Jednak w kluczowych obszarach dokument wymaga doprecyzowania celów, określenia mierników i stabilnych kamieni milowych, aby przełożyć deklaracje na realną i skoordynowaną politykę.

Strategia i plan rozwoju MFW + integracja z siecią i rynkiem off-take

Uwagi i rekomendacje BETI:

Kamienie milowe mocy zainstalowanej MFW:

• 2030 – 5,9 GW,
• 2035 – 10 GW,
• 2040 – 18 GW,
• 2050 – 23 GW.

Harmonogram oparty na realnym tempie przygotowania i budowy projektów, możliwościach portów instalacyjnych, floty, łańcucha dostaw i sieci.

Integracja z infrastrukturą sieciową:

• „Plan północny” PSE – KPI przyłączonej mocy w woj. pomorskim i zachodniopomorskim, minimalna „hosting capacity” dla MFW i produkcji wodoru, harmonogram inwestycji w przesył i dystrybucję.
• Wdrożenie programu „Baltic Offshore Grid” – analiza i przygotowanie korytarzy morskich HVDC/„hubów” hybrydowych (PL–SE2, PL–DK, węzły wielostronne), studia do 2027, FID pierwszych odcinków do 2030.

Integracja z rozwojem rynku off-take na północy:

• Tworzenie stref przemysłu energochłonnego w pobliżu przyłączy MFW (hutnictwo elektryczne, chemia zielona, centra danych, climate-tech).
• Preferencje przyłączeniowe i linie bezpośrednie dla odbiorców energii z MFW.
• Rozwój PPA między wytwórcami z MFW a przemysłem i portami.

Bilansowanie systemu:

• Wskaźniki mocy i pojemności magazynów energii oraz magazynów ciepła dedykowanych integracji MFW.
• Rozwój Power-to-Heat, Power-to-Hydrogen i DSR w regionach przyłączeniowych.

Powiązanie z produkcją H₂ i RFNBO + rynek take-off

Uwagi i rekomendacje BETI:

• Cele krajowe RFNBO: moc elektrolizerów (GW), produkcja (TWh/rok), liczba hubów wodorowych do 2030/2035; instrumenty H₂-CfD/CCfD; system certyfikacji zgodny z RED III.
• Infrastruktura: kamienie milowe dla terminalu NH₃/H₂ – pre-FEED 2026, decyzja 2027, FID 2028/29, start operacyjny 2030/31; integracja z korytarzem H₂ północ–południe i kawernami solnymi.
• Off-take: rozwój dolin wodorowych i hubów przemysłowych w północnej Polsce jako bezpośrednich odbiorców energii z MFW i RFNBO; zapewnienie długoterminowych kontraktów (PPA) dla tych odbiorców.

Modernizacja energetyczna portów morskich i żeglugi

Uwagi i rekomendacje BETI:

• OPS: do 2030 r. – 100% nabrzeży kontenerowych i ro-ro w portach TEN-T Core; do 2035 r. – ≥80% w portach Comprehensive; ≥1 TWh/rok zasilania statków z OPS w 2030.
• Bunkrowanie paliw alternatywnych: LNG i OPS jako „no-regret” do 2030, pilotaże bunkrowania metanolu i amoniaku w 2–3 portach do 2029; minimalny wolumen alt fuels ≥0,3 Mt/rok w 2030.
• Flota portowa i kabotaż: ≥30% holowników zero/niskiemisyjnych w portach rdzeniowych do 2030; ≥10 jednostek demonstracyjnych RFNBO do 2032.
• Integracja z MFW: porty jako pierwsi odbiorcy energii z MFW – ≥2 GW PPA port–MFW do 2030; ≥0,5 TWh/rok OPS z MFW.
• Program Zielony Port: elektryfikacja sprzętu przeładunkowego, magazyny energii, instalacje PV i wiatrowe, taryfy dynamiczne dla OPS.

Zielone ciepło

Uwagi i rekomendacje BETI:

• KPI: udział OZE w ciepłownictwie systemowym ≥40% w 2035 r.; moc pomp ciepła w DH (MWth); pojemność magazynów ciepła (GWhth) powiązanych z nadwyżkami MFW.
• Regulacje: taryfy i instrumenty wspierające Power-to-Heat w systemach ciepłowniczych, integracja z DSR i magazynami sezonowymi.

Local content i krajowy łańcuch dostaw offshore

Uwagi i rekomendacje BETI:

• Strategia długoterminowa: stabilny harmonogram aukcji i kamieni milowych dla MFW, umożliwiający przewidywalny rozwój łańcucha dostaw.
• Kryteria pozacenowe: w CfD – odporność łańcucha dostaw, udział R&D w Polsce i UE, kompetencje kadr, gotowość portowa, ślad węglowy komponentów.
• KPI łańcucha dostaw: zdolności produkcyjne (wieże, łopaty, kable), liczba certyfikowanych dostawców, centra serwisowe, liczba absolwentów szkoleń GWO.
• Eksport: cele i działania dla ekspansji polskich firm na rynki bałtyckie i globalne.

 Konkluzja

BETI pozytywnie ocenia kierunkowe zapisy aKPEiK dotyczące Bałtyku, MFW, gospodarki wodorowej, portów i krajowego łańcucha dostaw, jednak rekomenduje urealnienie ścieżki mocy MFW do 2050 r., powiązanie jej z rynkiem off-take na północy kraju oraz doprecyzowanie celów liczbowych i kamieni milowych w pozostałych obszarach. Takie podejście pozwoli w pełni wykorzystać potencjał Morza Bałtyckiego dla transformacji energetycznej i rozwoju nowoczesnej, konkurencyjnej gospodarki.

Z poważaniem

Maciej Stryjecki

Prezes Zarządu

Bałtycki Instytut Transformacji Energetycznej

do wiadomości:

Pani Paulina Hennig-Kloska, Minister Klimatu i Środowiska

Korespondencja pdf